سرگردانی مسافران و آشفته بازار بلیت هواپیما

سمیه سهیلی - از چندماه پیش مسافران برای تهیه بلیت هواپیما با مشکلات بسیاری مواجه بودند به طوری که یا بلیت هواپیما برای سفرهای داخلی وجود نداشته یا هزینه تهیه بلیت با افزایش بسیار چشمگیرتری از نرخ مصوب عرضه می شد.

به گزارش زنگ اقتصاد، درهمین حال از چند روز پیش نیز مجددا مشکل کمبود بلیت هواپیما شدت یافته و مسافران نسبت به نبود و یا کمبود بلیت هواپیما گلایه دارند.

براساس آمار ارایه شده، بسیاری از سایت‌های اینترنتی یا بلیتی برای فروش برای چند روز آینده نداشته اند و یا با قیمتی بسیار بالاتر از قیمت مصوب بلیت های خود را به فروش می رساندند.

 نبود و یا کمبود بلیت هواپیما چالشی است که مسافران از چند ماه پیش با آن مواجه شده و همچنان هم با آن درگیر هستند و این روزها نیز به شکل بسیار جدی تری مطرح شده است.

عدم موافقت شورای عالی هواپیمایی با افزایش 100 درصدی قیمت بلیت

دراین میان سازمان هواپیمایی کشوری نیز با وعده و وعیدهای محقق نشده تاکنون هیچ راهکار موثرو مناسبی برای رفع این مشکل ارائه نکرده است و تنها این موضوع  به اعلام چند اطلاعیه و وعده منوط شده است.

این درحالی است که چند روز پیش، رییس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان اینکه افزایش قیمت بلیت هواپیما تا ۱۰ روز آینده مشخص خواهد شد، اعلام کرده بود: انجمن شرکت‌های هواپیمایی با توجه به نرخ دلار، پیشنهاد افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت بلیت هواپیما را مطرح کرده که شورای‌عالی هواپیمایی هنوز با آن موافقت نکرده است.

وی درباره نحوه تعیین قیمت بلیت هواپیما، گفته بود: قانون‌گذار تکلیف قیمت بلیت را مشخص کرده است. تعیین نرخ خدمات پیش‌تر بر اساس نظر سازمان هواپیمایی بود، اما از سال ۹۵ تا ۹۹ موضوع نرخ‌گذاری حذف و آزادسازی قیمت‌ها در دستور کار قرار گرفت.

رییس سازمان هواپیمایی کشوری تاکید کرده بود: در حال حاضر موضوع قیمت‌گذاری با ابلاغ رییس جمهوری بر عهده ستاد تنظیم بازار است و تا مسیر سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده و تنظیم بازار را طی نکند، ابلاغ نخواهد شد.

محمدی بخش بیان کرده بود: سال گذشته با افزایش نرخ ۳۰ درصدی در سازمان هواپیمایی موافقت شد، اما به دلایلی ابلاغ نشد و از اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ متوقف مانده است.

وعده محقق نشده وزیر برای تسریع در رفع مشکلات فروش بلیت هواپیما

دراین میان با توجه به داغ بودن بازار وعده و وعیدهای مسوولان برای رفع مشکل بلیت هواپیما و مسافران، وزیر راه و شهرسازی در اوایل سال جاری با بیان اینکه امسال سال توسعه ناوگان و صنعت هوایی است، وعده داده بود که در تاخیرهای هوایی و مشکلات فروش بلیت تلاش می‌شود تا روند کاهشی را سرعت بدهیم.

مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی ماه گذشته ضمن اشاره به سفرهای نوروزی و بیان اینکه طبق آمار کاهش تاخیر در سفرهای هوایی و کاهش مشکلات فروش بلیت هوایی ثبت شده، اظهار کرده بود: امسال سال توسعه ناوگان و صنعت هوایی است و در تاخیرهای هوایی و مشکلات فروش بلیت تلاش خواهیم کرد تا روند کاهشی را سرعت بدهیم.

اما هنوز یک ماه از این وعده وزیر نگذشته که مشکلات فروش بلیت هواپیما اوج گرفته و مسافران که قطعا مجبور به انجام سفر هوایی هستند در آشفته بازار بلیت هواپیما سرگردان هستند.

این درحالی است که درخواست افزایش قیمت بلیت هواپیما از زمان کرونا تاکنون از سوی ایرلاین‌های هوایی مطرح بوده اگرچه که سال 1400 قیمت بلیت ها افزایش یافت اما همچنان شرکت های هوایی با توجه به افزایش نرخ ارز درخواست افزایش قیمت مجدد بلیت هواپیما را دارند.

حتی در ماه های پایانی سال گذشته نیز این تقاضا از سوی ایرلاین های مختلف مطرح شد اما همچنان مسکوت باقی ماند تا اینکه طی چند روز اخیر این مشکل به اوج رسیده است.

براساس این گزارش، رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران نیز اعلام کرده که با توجه به  پیشنهاد افزایش قیمت بلیت هواپیما تا ۱۰۰ درصد از سوی انجمن شرکت‌های هواپیمایی و اعلام آمادگی سازمان‌ هواپیمایی برای اصلاح نرخ بلیت هواپیما و موافقت مجلس با این موضوع قیمت بلیت هواپیما در برخی از مسیرهای پرتقاضا با افزایش 100 درصدی قیمت همراه بوده است.

حرمت‌الله رفیعی رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران درباره نقش آژانس‌های هواپیمایی و مسافرتی در گران‌فروشی خارج از مصوبه، اظهار کرده است: حدود چهل تا پنجاه درصد ظرفیت ناوگان هواپیمایی کشور چارتر شده است، ایرلاین‌ها وقتی با آژانس‌ها و چارترکننده‌ها قرارداد می‌بندند، ظرف یک ماه چندین بار نرخ‌ها را در قرارداد تغییر و افزایش می‌دهند، بعد هم به آژانس می‌گویند اگر پای قرارداد نیاید و با آن‌ها همکاری نکنند، چارترکننده‌های دیگری وجود دارند که این کار را انجام دهند. یقینا که در این ماجرا پای شرکت‌های هواپیمایی وسط است. اگر آژانس را به تنهایی عامل گرانی می‌دانند، چرا پیگیری و رسیدگی نمی‌کنند!؟

رفیعی در ادامه با بیان این‌که افزایش ۱۰۰ درصد قیمت بلیت هواپیما، حتما هزینه‌ عمومی سفر را تا ۱۰۰ درصد گران می‌کند، گفت: مگر آقایان نمی‌گویند ۵ درصد عموم مردم مصرف‌کننده هواپیما هستند، چرا ۹۵ درصد مردم باید تاوان این ۵ درصد را بدهند. شرکت‌های هواپیمایی سوخت یارانه‌ای می‌گیرند و پول یک لیتر سوخت آن‌ها از قیمت نیم‌لیتر آب معدنی ارزان‌تر است. سوخت یارانه‌ای ایرلاین‌ها را حذف کنند به شرکت‌های هواپیمایی خارجی «آزادی پنجم» بدهند، ایرلاین‌ها داخلی هم بلیت هواپیمایی داخلی را با این شرایط گران کنند.

درخواست سازمان هواپیمایی از تعزیرات برای بازرسی و نظارت بر تخلفات

از طرفی به دنبال افزایش غیر قانونی قیمت بلیت هواپیما و کمبود آن ، سازمان هواپیمایی کشوری چند روز پیش در نامه ای به سازمان تعزیرات حکومتی، به ادامه تخلف برخی از شرکت‌های توزیع‌کننده بلیت در فضای مجازی خارج از نرخ‌های تعیین شده اشاره و تاکید کرده بود که بازرسی‌های لازم توسط سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان انجام شود.

براساس این گزارش، در این نامه که با موضوع ساماندهی بازار فروش بلیت هواپیما بوده به تخلف برخی از شرکت‌های توزیع‌کننده بلیت مبنی بر فروش بلیت به بالاتر از نرخ‌های تعیین شده در فضای مجازی، اشاره شده است.

همچنین دراین نامه آمده بود که طبق بررسی‌ها عمده تخلفات صورت گرفته بر اثر سوء رفتار کانال‌ها و سایت‌های فروش بصورت مجازی است که معرفی چند نمونه از این سایت‌های متخلف به مرجع قانونی رسیدگی به تخلفات، مانع از ادامه تخلفات بی‌شمار این سایت‌ها نشد و هر کدام از سایت‌ها به محض انسداد، با دامنه جدید (Domain) و در مدت زمانی بسیار کوتاه فعالیت خود را ادامه دادند.

دراین نامه اعلام شده که برخوردهای سازمان هواپیمایی کشوری با متخلفان در چارچوب شرح وظایف و اختیارات آن بیشتر معطوف به جنبه‌های مخاطره انگیز ایمنی پروازهاست و برخوردهای تعزیراتی مشتمل بر موارد مربوط به عدم رعایت مقررات نرخی در حوزه اختیار عمل آن مرجع است.

سازمان هواپیمایی در این نامه از سازمان تعزیرات حکومتی درخواست کرده که با توجه به آئین نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان، بازرسی‌های لازم توسط سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان انجام شود.

اعمال تحریم‌ها و عدم تناسب در عرضه و تقاضا بلیت هواپیما

اما حالا سازمان هواپیمایی کشوری در آخرین اطلاعیه خود اعلام کرده که کمبود بلیت هواپیما از سال‌های گذشته مطرح بود؛تحریم منجر به عدم تناسب عرضه و تقاضا شده است.

این  سازمان درباره گرانی و نایاب شدن نرخ بلیت هواپیما در این اطلاعیه اعلام کرده است که کمبود بلیت هواپیما همواره در سال های گذشته مطرح بوده، این در حالی است که به دلیل تحریم های تحمیلی با محدودیت مواجه بوده و همین امر منجر به عدم تناسب عرضه و تقاضا در این بخش شده است.

سازمان هواپیمایی کشوری درباره گرانی و نایاب شدن نرخ بلیت هواپیما در اطلاعیه ای اعلام کرد: کمبود بلیت هواپیما همواره در سال های گذشته مطرح بوده، این در حالی است که به دلیل تحریم های تحمیلی با محدودیت مواجه بوده و همین امر منجر به عدم تناسب عرضه و تقاضا در این بخش شده است.

در این راستا سازمان هواپیمایی کشوری درباره افزایش قیمت بلیت در مسیرهای پرتقاضا تا ۱۰۰ درصد و نایاب شدن بلیت، در اطلاعیه ای تاکید کرد: کمبود بلیت هواپیما که توسط برخی رسانه ها مطرح می شود، همواره در سال های گذشته مطرح بوده و مربوط به امروز و دیروز نیست که یکی از دلایل این امر به تقاضای بالای سفر و رغبت بیشتر به سفرهای هوایی بازمی گردد.

از سویی دیگر علت این افزایش تقاضا و میل به سفرهای هوایی به عدم افزایش قیمت بلیت به دنبال اقدامات کنترلی توسط سازمان هواپیمایی کشوری باز می گردد، به همین دلیل سفر با هواپیما نه تنها به دلیل صرفه جویی در زمان، ایمنی بسیار بالا و بعد مسافت بلکه به دلیل مقرون به صرفه بودن این مدل در مقایسه با سایر مدل های حمل و نقلی است که همواره مورد اقبال عموم است.

این در حالیست که ناوگان هوایی به دلیل تحریم های تحمیلی با محدودیت مواجه است و همین امر منجر به عدم تناسب عرضه و تقاضا در این بخش شده به گونه ای که طبق کارشناسی های صورت گرفته برای پاسخ به نیازهای این بخش به تعداد ۵۵۰ فروند هواپیما نیاز است در حالی که اکنون تنها حدود ۱۸۰  فروند هواپیمای فعال وجود دارد.

همچنین در پاسخ به بیان مطالبی در خصوص سرگردانی مسافران در فرودگاه، ذکر این نکته ضروری است که بخش هوایی از جمله بخش هایی است که هر فرد برای بهره مندی  از آن  مستلزم برنامه ریزی و تهیه بلیت بوده و برای انجام سفر در مراحل پایانی در فرودگاه حضور می یابد بنابراین بیان این مطالب دستاوردی جز تشویش اذهان عمومی به دنبال نخواهد داشت.

 درهرحال آنچه مسلم است اینکه با توجه به ضرورت انجام سفر هوایی برای بسیاری از مسافران، آنها امکان تهیه بلیت را طی چند روز اخیر نداشته اند و مسوولان نیز همچنان از منظر دیگری به این موضوع نگاه میکنند و مشکل نبود بلیت و یا بلیت گران قیمت همچنان پابرجاست و رفع نشده است.