بحران کفایت سرمایه در بانک‌ها

آلبرت بغزیان
اقتصاددان

موضوع کفایت سرمایه در بانک‌ها یک موضوع حیاتی است که به طور مستقیم با ثبات مالی کشور ارتباط دارد. این شاخص عمدتاً برای مدیریت ریسک‌ها و تضمین سلامت مالی بانک‌ها طراحی شده است. به طور کلی، کفایت سرمایه نشان‌دهنده میزان سرمایه‌ای است که یک بانک باید در اختیار داشته باشد تا در برابر خسارات ناشی از ریسک‌های مختلف مانند مطالبات معوق، نوسانات بازار و بحران‌های اقتصادی، توانایی مقابله و استمرار فعالیت خود را داشته باشد. در حال حاضر، تعدادی از بانک‌ها با این مشکل مواجه هستند. علل عمده این موضوع شامل وام‌دهی بیش از حد نسبت به منابع موجود، عدم دریافت وثیقه‌های کافی و افزایش مطالبات مشکوک‌الوصول می‌باشد. به عنوان مثال، بانک‌ها تحت فشارهای اقتصادی و مشکلات سیستم بانکی، تمایل دارند وام‌های بیشتری اعطا کنند و در این راستا، ریسک‌هایی که در صورت عدم بازپرداخت وام‌ها به وجود می‌آید را نادیده می‌گیرند. این مشکل عمدتاً ناشی از نظارت ضعیف و سیاست‌های مدیریتی نادرست در بانک‌ها است. در بسیاری از موارد، هیئت مدیره بانک‌ها به دلیل فشارهای سیاسی و اقتصادی، به وام‌دهی گسترده‌تر روی آورده‌اند تا وضعیت مالی خود را حفظ کنند و منابع بیشتری جذب کنند. اما از دیدگاه مدیریت ریسک، بانک‌ها باید نسبت به دارایی‌های خود و میزان وام‌های اعطایی دقت بیشتری داشته باشند. مدیریت نادرست و عدم کنترل صحیح بر ریسک‌ها موجب شده است که بسیاری از بانک‌ها با مشکلات جدی مواجه شوند. اولین گام برای حل این موضوع، بازنگری و اصلاح ساختار نظارتی است. بانک مرکزی باید نظارت دقیق‌تری بر بانک‌ها در زمینه مدیریت ریسک و انطباق با قوانین بین‌المللی داشته باشد. بانک‌ها باید تحت فشار قرار بگیرند تا از وام‌دهی‌های بی‌رویه اجتناب کنند و منابع خود را با دقت بیشتری مدیریت کنند. همچنین باید به مطالبات معوق و سوخت شده توجه ویژه‌ای شود. بسیاری از مطالبات مشکوک‌الوصول در بانک‌ها وجود دارد که بانک‌ها تمایلی به پیگیری و وصول آن‌ها ندارند. بانک‌ها باید یک برنامه جدی برای بازگشت این مطالبات داشته باشند و از انجام اقدامات ضروری برای وصول آن‌ها خودداری نکنند. یکی از اقدامات کنونی بانک‌ها تجدید ارزیابی دارایی‌ها است. این اقدام می‌تواند به بانک‌ها کمک کند تا ارزش واقعی دارایی‌های خود را شفاف‌تر و دقیق‌تر محاسبه کنند و به این ترتیب کفایت سرمایه‌شان بهبود یابد. با این حال، باید توجه داشت که این اقدام تنها صورت‌مسئله را پاک می‌کند و نمی‌تواند به‌طور کامل مشکل را حل کند. بانک‌ها باید به طور اصولی و با دقت بیشتری در زمینه مدیریت ریسک و دریافت وثیقه‌های معتبر عمل کنند.