نیاز متقابل ارمنستان و ترکیه به ترمیم روابط

قاسم مومنی

کارشناس مسائل قفقاز

قتل عام ۲۴ آوریل که ارمنستان آن را به عنوان هولوکاست ارامنه مطرح می‌کند، ۱۰۹ سال است که به محل اختلاف ارمنستان و ترکیه تبدیل شده است. ارامنه معتقدند که ترکیه در ابتدا باید بابت نسل‌کشی ۱۹۱۵ به ایروان غرامت پرداخت کند و از سوی دیگر آنها بحث مسائل ارضی را مطرح کرده‌اند و بارها هم بر این مساله تاکید داشته‌اند. مساله‌ای که در شرایط فعلی باید مورد نظر قرار گیرد این است که ارمنستان عزم کرده تا در مقابل آذربایجان و ترکیه به یک جمع‌بندی برای رسیدن به نتیجه و در نهایت کاهش تنش و برقراری روابط دست پیدا کند. در مقابل هم ترکیه به روابط با ارمنستان به شدت نیاز دارد. توجه داشته باشید که ایالات متحده و اروپا به دلیل پرونده نسل‌کشی ارامنه، بارها ترکیه را مورد انتقاد قرار داده‌اند و به هر ترتیب باید این مساله در یک نقطه‌ای به پایان برسد و روابط دو طرف مجدداً از سر گرفته شود که ترکیه هم در این راستا به این توافق نیاز دارد.باید توجه داشت که ارمنستان و ترکیه از حیث ژئوپلیتیکی به یک توافق همهجانبه نیاز دارند و در این راستا باید دو کشور به یک جمع‌بندی کلی برسند. به نظرم در این میان آذربایجان هم نگاه خاص خود را دارد و ارمنستان به انضمام باکو و آنکارا به روابط با یکدیگر به شدت نیازمند هستند؛ چراکه هر سه طرف به نوعی روابطشان با یکدیگر در هم تنیده است و از حیث اقتصادی و محیط پیرامونی باید به یک توافق همه جانبه دست پیدا کنند.از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم که روسیه درگیر جنگ اوکراین است و سعی می‌کند که این پرونده را به هر ترتیب که شده حل و فصل کند تا در نهایت بتواند وضعیت خود را از این حالت بحرانی خارج کند. لذا به نظرم روس‌ها اقدام مخربی در این خصوص و بالاخص ترمیم روابط ارمنستان با ترکیه یا روابط ارمنستان با آذربایجان نخواهند کرد.